In de voetsporen van Band of Brothers

Op zaterdag 15 juni 2024 ben ik samen met Werner naar Eindhoven gereden. We gingen samen In de voetsporen van Band of Brothers treden via een dagtour georganiseerd door Battlefields Tours.

Deze spectaculaire 10-delige serie Band of Brothers kijk ik jaarlijks wel meerdere malen. De serie, gebaseerd op het gelijknamige boek van de in 2002 overleden Amerikaanse historicus Stephen Ambrose, vertelt het verhaal van de mannen van de Easy Company, onderdeel van het 506th Parachute Infantry Regiment, 101st Airborne Division. Ik heb enorm veel respect gekregen voor het team van Major Richard Winters en ik heb enorm uitgekeken naar deze dagtour. airborne eagle

De tour startte om 9:00 uur in de buurt van het station van Eindhoven. We kregen een boekwerkje uitgereikt met een flesje water. Daarna koersten we richting Son en Breugel, richting de landingzones waar de leden van Easy Company voor het eerst voet aan wal zetten in Nederland, na hun drop vanuit een transportvliegtuig (Douglas C-47 Skytrain).

Dropzone bij Son

Met de bus zijn we langs de dropzones gereden. Op zondag 17 september 1944 verscheen boven dit gebied een luchtvloot van geallieerde vliegtuigen onderweg naar de dropzones bij Veghel en Son. Parachutisten werden gedropt achter de Duitse linies. Men wilde met een razendsnelle luchtlandingsactie, de route die liep vanuit België via Eindhoven en Nijmegen naar Arnhem vrijmaken voor het Britse grondleger.

De landingszones waar intieel 3 dagen achter elkaar droppings van para's gepland was. Er moest rekening gehouden worden met weer tijdens opstijgen en het landen van de vliegtuigen, maar ook voor een veilige de drop van de para's. De troepen verzamelen zich bij de bosrand, 3 kleuren rook markeerden de verzamellocaties. Het 506 PIR inclusief Easy Company vertrok daarna richting Son en Breugel met als doel de bruggen veiligstellen die o zo belangrijk waren voor het laten oprukken van manschappen en voertuigen richting Arnhem.

Handige link:

https://onssonenbreugel.nl/nieuws/herdenkingsparachutesprongen-son-round-canopy-parachuting-team/

De Brug bij Son

Het 506e moest onder andere de brug over het Wilhelminakanaal veroveren en dan doorstoten naar Eindhoven. De Amerikanen ondervonden hevige weerstand en kwamen onder mitrailleur- en kanonvuur te liggen. Toen ze de brug bereikten werd die voor hun ogen opgeblazen door de Duitsers, die zich vervolgens terugtrokken.

Er is een tijdelijk houten brug gebouwd waarmee manschappen al konden oversteken. In de nacht van maandag 18 op dinsdag 19 september bouwden Britse genisten met alle macht aan een Baileybrug. Die was in de vroege dinsdagochtend gereed en toen konden tanks en ander zwaar materieel het kanaal weer oversteken. Bij een aanval van 8 Duitse Panthertanks ging het nog bijna mis.

Een Duitse tank wist de Baileybrug tot op 150 meter te naderen. Hij werd echter uitgeschakeld door een antitank geschut dat net van de landingszone was gearriveerd. De Duitsers moesten zich terugtrekken.

Op de foto de huidige brug van Son. Joris heeft uitleg gegeven en enkele mooie details gegeven over de rol van Easey Company en

Handige links:

De strijd bij Nuenen

Vervolgens zijn we naar Nuenen gereden waar de Easy compagnie op 20 september een volledige dag tegen een Duitse gevechtsgroep vocht. Het was tijdens dit gevecht dat de eerste manschappen uit de compagnie om het leven kwamen. Het ging om Robert van Klinken, zijn familie kwam van oorsprong uit het Nederlandse Groningen, ze migreerde naar de Verenigde Staten en Richard ging vrijwillig in het leger. Robert (Bob) van Klinken was bazookaschutter, nam deel aan de verkenning op 19 september 1944 te Geldrop en Mierlo. Hij sneuvelde te Nuenen, een dag later, op 20 september 1944. Hij wilde Duitse tanks uitschakelen. Robert wordt daarbij getroffen door Duits mitrailleurvuur en kan nog door Hoobler worden teruggesleept. Later op die dag overlijdt hij in het bijzijn van Webster op 25-jarige leeftijd. Hij ligt begraven op het militaire ereveld te Margraten in Zuid-Limburg.

UIteindelijk vind er een gevecht plaats zoals ook in de serie van Band Of Brothers te zien is. De makers hebben naar de werkelijkheid gekeken en zo zijn de huizen waargetrouw naargebouwd licht Joris toe. Denk aan het huis waar de MG 42 mitrialeur op het dak stond, die via een geweergranaat uitgeschakeld werd maar ook het kerkhof en het cafe zijn waargetrouw overgenomen.

De Engelse tankcommadant wordt in de serie enigszinds negatief afgespiegeld aangezien hij de Duitse tank niet ziet en daarom niet direct kan uitschakelen. In werkelijkheid zal het iets anders verlopen zijn. De eerste tanks worden geraakt en hier vallen slachtoffers, echter er zijn ook bemanningsleden die de tanks levend uit gekomen zijn.

Nadat er enkele tanks uitgeschakeld zijn verlaat Easy Company Nuenen. Ze zijn overigens nooit in de daadwerkelijke dorpskern geweest. In Nuenen staat een mooi monument, de muren zijn opgebouwd van de afgebroken schuur waar Bull een Duitse soldaat om het leven bracht, zoals in de serie te zien is. Een boer en zijn dochter helpen Denver (Bull) Randlemann om een granatscherf uit zijn schouder te halen.

Interessante links:

Veghel - De onderbreking bij Koevering

Na Nuenen zijn we richting Veghel gereden naar de onderbreking bij Koevering. Koevering en Logtenburg werden tijdens Operatie Market Garden op 24 september 1944 door Duitse eenheden ingenomen. Zo raakte de corridor, de geallieerde opmarsroute naar het noorden, onderbroken. Een dag later kwam het hier tot zware gevechten. In de nacht van 25-26 september trokken de Duitse troepen zich terug en konden de geallieerde grondtroepen verder optrekken richting Arnhem. Het afsnijden van de corridor was één van de redenen van het mislukken van Operatie Market Garden.

Interessante links:

https://www.liberationroute.com/nl/pois/741/koevering

Omsingeling in Uden

Na de lunch zijn we naar de kerk van Uden gereden waar Joris verteld heeft over deze barriere en waarom de verdediging zo belangrijk was. De linker kerktoren werd nog als uitkijkpost gebruikt om zo de wijde omtrek in de gaten te kunnen houden.

Op 18 september 1944, een dag na de grootscheepse luchtlandingen, kwam er even een Amerikaanse patrouille polshoogte nemen in Uden. Dit waren de eerste bevrijders, maar ze verdwenen weer naar Veghel. Op dinsdagmorgen 19 september verschenen de Britse grondtroepen. Een eindeloze stoet militaire voertuigen begon door Uden te trekken in de richting van Arnhem. Vanwege een verwachte Duitse aanval, kreeg een Amerikaans bataljon de opdracht om Uden en de opmarsroute, de Corridor genaamd, te beschermen.

Toen dit bataljon op 22 september de vroegere spoorwegovergang bij Duifhuis was gepasseerd, sneden Duitse troepen de weg af. Alleen de voorhoede van het bataljon bereikte Uden. De rest werd door een aanval van de Duitsers vanuit Erp bij Duifhuis tegengehouden. Een heftige strijd ontbrandde.

De Amerikanen en Britten wisten na een veldslag die een dag duurde, de Duitsers terug te drijven. De route was weer open, maar de bevoorrading voor de troepen in Nijmegen was een dag lang onderbroken geweest. Operatie Market Garden raakte in ademnood. Het plan om een corridor van België tot Arnhem open te houden om via die weg Duitsland aan te vallen, dreigde te mislukken.

Interessante links:

Kapitein Richard Winters bij Schoonderlogt

De volgende stop was bij Landgoed Schoonderlogt. Eén naam in het bijzonder wordt met het landgoed in verbinding gebracht: Major Richard Winters. Hij was tijdens zijn verblijf op Landgoed Schoonderlogt de leider van de Easy Company, hoewel hij daar nog geen geschikte rang voor had (hij werd pas later tot majoor benoemd).

De foto van hem, voor de poort van het landgoed is wereldberoemd. Richard heeft naar alle waarschijnlijkheid op een ander landgoed in de buurt geslapen. Hier zijn we nog met de bus langsgereden. Landgoed Schoonderlogt werd een van de hoofdkwartieren in de Betuwe. Hier werd de evacuatie gepland van de militairen die zich aan de andere oever van de Nederrijn bevonden.

De oorspronkelijke bewoners hebben een pand steen voor steen afgebroken en het woonhuis elders opnieuw opgebouwd.

Zelf ook nog op de foto geweest en aan de overkant van de weg stond een mooi monument ter nagedachtenis. Het bijzondere landgoed in Elst is normaliter niet voor publiek toegankelijk.

Interessante links:

De gevechten bij de Crossroads in Heteren

Na het bezoek van Schoonderlogt zijn we naar een andere hele bekende locatie gereden, de dijken bij Heteren waar aflevering 5 van de 10 delige serie zijn naam aan dankt, Crossroads. Dit is het verhaal van het 506e Parachute Infantry Regiment, 101 Airborne Division van 5 oktober 1944. Op deze bewuste dag ging het regiment, zo’n 35 man sterk, op patrouille in de buurt van Heteren.

Rond half vijf ’s ochtends kruisten de mannen van de 101 Airborne Division de weg van circa 150 SS’ers (vandaar dat deze gebeurtenis de naam Crossroads kreeg) . Dit gebeurde nabij het Gelderse Heteren, op de Randwijkse Dijk. Doordat de Amerikanen in een ondiepe sloot lagen en de Duitsers zich op een hoger gelegen stuk land verschansten, konden de Amerikanen zich niet veilig terugtrekken. Daardoor was aanvallen was hun enige optie. De konden de Duitsers terugdringen tot aan het water en allemaal doden, maar daar koos Winters niet voor.

Aan de Geallieerde zijde was na afloop van het hevige gevecht één dode te betreuren: William Heister Dukeman liet het leven op de Randwijkse Dijk. Een groep Duitsers gooide vanuit hun schuilplaats onder de dijk een granaat naar hem. Dukeman, korporaal in het leger, was pas 21 jaar oud. Hij was nauw bevriend met John Martin, Frank Perconte, Albert Blithe en Everett Gray. Hij werd in de miniserie Band of Brothers gespeeld door acteur Mark Lawarance.

Interessante links:

Operation Pegasus

De laatste stop was bij een momument dat Operation Pegasus herdacht. Na, de voor de Geallieerden mislukte, Operatie Market Garden zaten ongeveer zesduizend Britse militairen vast in vijandig gebied, bij Renkum. Zij moesten worden achtergelaten na de geallieerde nederlaag in de Slag om Arnhem.

Als generaal Dempsey dankzij een spionerende Britse militair op 16 oktober 1944 hoorde over de situatie van de achtergebleven Britten besloot hij tot een reddingsoperatie met de woorden ‘Get ém out’. De meerderheid van de zesduizend achtergebleven Britten was dan namelijk wel door de Duitsers gevangen genomen, een flink aantal heeft echter ook weten onder te duiken. Bij het onderduiken werden de militairen geholpen door het plaatselijk verzet. Dit gebeurde bijvoorbeeld op relatief grote schaal in Ede.

In de nacht van 22 op 23 oktober 1944 werd de eerste evacuatie uitgevoerd. Deze is een groot succes, want meer dan honderd ondergedoken Britse militairen wisten veilig de Rijn over te steken en het Geallieerde gebied te bereiken. Volgens majoor Airey Neave, verantwoordelijk voor de praktische uitvoering van ‘’escape and evasion’’ in West-Europa namens de Britse Militaire Inlichtingendienst, was deze operatie de meest succesvolle in bezet gebied tijdens de hele Tweede Wereldoorlog. Het werd achteraf Operatie Pegasus genoemd, naar het embleem van de Britse Airborne troepen.

Dit in tegenstelling tot de ontsnappingspoging ruim een maand later onder de codenaam Pegasus 2. Deze operatie mislukte om verschillende redenen volledig. Slechts enkelen van de ruim 100 geallieerde militairen die deelnamen aan deze operatie, bereikten veilig de overkant van de Rijn. Over deze operatie was tot voor enkele jaren weinig bekend, maar het is de moeite waard om meer aandacht aan deze gebeurtenissen te geven.

Interessante links: